Tìm lời giải cho bài toán "gọn" và "mạnh" của tổ chức Công đoàn

Sáng 12.12, Hội nghị Ban chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam lần thứ 8 (khóa XIII) chính thức khai mạc. Sự kiện này mở đầu cho giai đoạn nước rút chuẩn bị tiến tới Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XIV (nhiệm kỳ 2026-2031).

Hội nghị xác định yêu cầu cấp bách về một cuộc chuyển dịch căn bản trong tư duy: Chuyển trọng tâm từ việc tổ chức phong trào theo chiều rộng sang quản trị theo chiều sâu, nơi mọi hành động đều phải được lượng hóa bằng hiệu quả thực tế.

Lãnh đạo Tổng LĐLĐ Việt Nam điều hành Hội nghị, sáng 12.12.2025. Ảnh: Hải Anh

Áp lực đổi mới

Phát biểu gợi mở tại hội nghị, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Nguyễn Đình Khang đã phác họa bức tranh năm 2025, làm tiền đề cho các thảo luận.

Theo đó, điểm sáng đáng ghi nhận là thu nhập bình quân của người lao động tiếp tục cải thiện, đạt mức 8,3 triệu đồng/tháng (tăng 10% so với năm trước). Đặc biệt, vai trò của tổ chức Công đoàn được khẳng định rõ nét qua sự ổn định quan hệ lao động: số cuộc ngừng việc tập thể giảm đáng kể, chỉ còn 55 vụ (giảm 21 vụ).

Đồng chí Nguyễn Đình Khang - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: P.Mai.

Tuy nhiên, người đứng đầu tổ chức Công đoàn nhấn mạnh, năm 2026 là năm bản lề để khởi đầu cho nhiệm kỳ mới. Với mục tiêu tổ chức Đại hội XIV vào quý II năm 2026, yêu cầu đặt ra không chỉ là thực hiện chủ đề năm 2025 về "phát triển đoàn viên, xây dựng Đảng" mà còn phải giải quyết bài toán căn cơ: Sắp xếp bộ máy tinh gọn nhưng phải đi đôi với "hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả".

Thi đua trở thành khoa học tổ chức

Tại hội nghị, ông Đỗ Đức Hùng – Chủ tịch Công đoàn Điện lực Việt Nam chia sẻ về phong trào thi trên công trình đường dây 500kV mạch 3 (từ Quảng Trạch đến Phố Nối).

Ở đó, khẩu hiệu “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão” không chỉ là lời hô hào cổ động. Thi đua trên công trình này được nâng tầm thành phương pháp quản trị dự án bài bản. Các tiêu chí về tiến độ, chất lượng, an toàn được xác định cụ thể, có đo đếm và đánh giá.

Ông Đỗ Đức Hùng – Chủ tịch Công đoàn Điện lực Việt Nam trình bày tham luận về: Kinh nghiệm tổ chức phong trào thi đua trên các công trình trọng điểm quốc gia của ngành Điện. Ảnh: Hải Anh.

Bài học rút ra cho toàn hệ thống là sự đồng bộ: Thi đua chỉ thành công khi có sự chỉ đạo quyết liệt từ cấp ủy, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền - doanh nghiệp - đoàn thể, và đặc biệt là công tác khen thưởng phải "đúng người, đúng việc, đúng thời điểm".

Theo ông Hùng, đây chính là mô hình quản trị mang tính kỹ trị hiện đại mà Công đoàn nhiệm kỳ tới cần nhân rộng: kỷ luật, chính xác và đặt người lao động vào vị trí trung tâm.

Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam tặng quà cán bộ, kỹ sư, công nhân lao động trên công trường Dự án Đường dây 500 KV mạch 3 qua tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Tuấn Minh.

Chăm lo đoàn viên từ những điều nhỏ nhất

Tại Hội nghị, LĐLĐ tỉnh Đồng Tháp cung cấp một góc nhìn nhân văn về sự thấu hiểu nhu cầu đoàn viên, người lao động.

Bà Huỳnh Thị Tuyết Vui – Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Đồng Tháp chỉ ra rằng, đổi mới chăm lo phải bắt đầu từ những nhu cầu thiết thân nhất của đoàn viên, đặc biệt là lao động nữ.

Con số 7.400 thành viên tham gia mô hình "Câu lạc bộ bà bầu và nuôi con nhỏ" là minh chứng thuyết phục cho thấy Công đoàn đã chạm đúng nhu cầu thực tế của người lao động.

Bà Huỳnh Thị Tuyết Vui – Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Đồng Tháp đóng góp ý kiến xoay quanh vấn đề bảo vệ quyền lợi cho nữ đoàn viên. Ảnh: P.Mai.

Không dừng lại ở tư vấn tâm lý, Công đoàn Đồng Tháp còn xã hội hóa nguồn lực qua chương trình “Chuyến xe hạnh phúc”, phối hợp với bệnh viện chăm sóc trọn gói cho thai phụ khó khăn...

Sự chuyển biến về chất còn thể hiện qua năng lực thương lượng trong Thỏa ước lao động tập thể. Những điều khoản cụ thể như hỗ trợ gửi trẻ, tiền nhà trọ, khám sức khỏe chuyên khoa được đưa vào thỏa ước cho thấy công đoàn cơ sở đã biết cách dùng lợi ích sát sườn để giữ chân người lao động và thuyết phục chủ doanh nghiệp.

Lãnh đạo Tổng LĐLĐ Việt Nam và LĐLĐ tỉnh Đồng Tháp tham quan mô hình “Buồng vắt trữ sữa mẹ” của CĐCS Công ty Cổ phần Thủy sản Trường Giang. Ảnh: CĐCC.

Nhìn thẳng vào "điểm nghẽn" để bứt phá

Dù có những điểm sáng, nhưng dự thảo báo cáo tại hội nghị cũng thẳng thắn chỉ ra những vấn đề cần giải quyết. Vấn đề lớn nhất là bộ máy sau tái cơ cấu dù đã "gọn" về đầu mối nhưng chưa thực sự "mạnh".

Báo cáo chỉ rõ tình trạng chồng chéo chức năng, nhiệm vụ ở một số nơi, sự lúng túng trong vận hành mô hình mới và sự thiếu hụt nhân lực chuyên môn sau sáp nhập.

Thêm vào đó, từ thực tiễn của Công đoàn Đồng Tháp, những hạn chế về kỹ năng của cán bộ Công đoàn cũng lộ diện: kỹ năng đối thoại còn yếu, công tác truyền thông chưa bắt kịp công nghệ, và đặc biệt là sự e ngại của chính đoàn viên nữ khi tiếp cận tổ chức.

Đại biểu tham dự hội nghị sáng 12.12.2025. Ảnh: P.Mai.

Từ những phân tích trên, Hội nghị lần thứ 8 đã phác thảo những nhiệm vụ trọng tâm mang tính sống còn cho giai đoạn 2026-2031.

Thứ nhất, phải đẩy nhanh chuyển đổi số toàn diện, coi đây là điều kiện tiên quyết để quản lý và kết nối đoàn viên trong bối cảnh mới.

Thứ hai, phải giải quyết "nút thắt" về chất lượng cán bộ. Cán bộ Công đoàn không chỉ cần nhiệt huyết mà phải trang bị tư duy phân tích, kỹ năng thương lượng và khả năng ứng dụng công nghệ để giải quyết vấn đề.

Hội nghị Ban chấp hành Tổng LĐLĐ Việt Nam lần thứ 8 (khóa XIII), với những dẫn chứng từ thực tiễn và sự nhìn nhận thẳng thắn, đã khẳng định thông điệp về năng lực đại diện thực chất, mang lại lợi ích đo đếm được cho hàng triệu đoàn viên trong nhiệm kỳ tới.

Tại hội nghị, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã tổ chức tri ân các ủy viên Ban Chấp hành thôi nhiệm do luân chuyển công tác hoặc nghỉ chế độ. Dịp này, thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, đã trao Huân chương Lao động hạng Nhì cho ông Vũ Hồng Quang (nguyên Phó Trưởng ban Chính sách pháp luật và Quan hệ lao động) và bà Nguyễn Thị Nhung (nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo - Nữ công). Trong phiên làm việc sáng cùng ngày, hội nghị cũng tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm danh sách các đồng chí bầu bổ sung Ban Chấp hành và Đoàn Chủ tịch khóa XIII (nhiệm kỳ 2023–2028). Các đại biểu tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm bầu bổ sung nhân sự Ban chấp hành, Đoàn chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam khóa XIII, nhiệm kỳ 2023 – 2028. Ảnh: P.Mai.